📘 Bireysel Başvuru Nedir?
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru; temel hak ve özgürlüklerinin kamu gücü tarafından ihlal edildiğini iddia eden bireylerin, iç hukuk yollarını tükettikten sonra doğrudan Anayasa Mahkemesi’ne başvurarak hak arama yoludur.
Türkiye’de bireysel başvuru hakkı, 12 Eylül 2010 Anayasa değişikliği ile getirilmiş ve 2012 yılından itibaren uygulanmaya başlamıştır.
📘 Bireysel Başvuru Şartları
✅ Temel hak ve özgürlüklerin ihlali: Anayasa ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler kapsamındaki bir hakkın ihlali olmalı.
✅ Kamu gücü tarafından ihlal: İhlal doğrudan devlet, kamu kurumu veya kamu yetkisi kullanan bir organ tarafından gerçekleştirilmiş olmalı.
✅ İç hukuk yollarının tüketilmesi: İhlal için tüm olağan yargı yolları tüketilmiş olmalı.
✅ Başvuru süresi: Son yargı kararının tebliğinden itibaren 30 gün içinde başvuru yapılmalıdır.
📘 Hangi Konularda Bireysel Başvuru Yapılabilir?
Başlıca bireysel başvuru konuları:
✅ Adil yargılanma hakkının ihlali
✅ Mülkiyet hakkının ihlali
✅ İfade özgürlüğünün ihlali
✅ Özel hayatın gizliliği hakkının ihlali
✅ Kötü muamele yasağının ihlali
Sadece temel hak ve özgürlük ihlallerine ilişkin başvurular kabul edilir.
📘 Bireysel Başvuru Nasıl Yapılır?
✅ Başvuru, doğrudan Anayasa Mahkemesi’ne veya yargı merciileri aracılığıyla yapılabilir.
✅ Başvuru formu ve ek belgeler eksiksiz hazırlanmalıdır.
✅ Elektronik ortamda (UYAP sistemi) üzerinden de bireysel başvuru mümkündür.
Başvurular şekil ve usul kurallarına sıkı şekilde tabidir.
📘 Bireysel Başvuru Sonucunda Ne Olur?
✅ Anayasa Mahkemesi ihlal tespit ederse, ihlalin ortadan kaldırılması için karar verir.
✅ Gerekirse yeniden yargılama yapılmasına veya tazminat ödenmesine hükmedebilir.
✅ İhlal bulunmayan başvurular reddedilir.
Başvurunun kabul edilebilir bulunması bile hak mücadelesinde önemli bir kazanım olabilir.