Deniz Ticareti Hukuku
Deniz Ticareti Hukuku
📘 Deniz Ticareti Hukuku Nedir?
Deniz ticareti hukuku, deniz yoluyla yapılan taşımacılık faaliyetleri ve bu faaliyetler sırasında doğan hukuki ilişkileri düzenleyen özel bir hukuk dalıdır.
Türk Ticaret Kanunu’nun Beşinci Kitabı (m.931 – m.1400) bu alana ilişkin hükümleri içerir.
Deniz taşımacılığı sözleşmeleri, gemi ipotekleri, taşıma sorumlulukları ve deniz kazalarına ilişkin hükümler bu alanda yer alır.
📘 Deniz Ticareti Hukukunun Başlıca Konuları
✅ Gemi Sicili ve Gemi Mülkiyeti
✅ Taşıma Sözleşmeleri (Yük ve Yolcu Taşıma)
✅ Çarter (Gemi Kiralama) Sözleşmeleri
✅ Deniz Kazaları (Çatma, Kurtarma, Yardım)
✅ Gemi İpoteği ve Deniz Alacakları
✅ Donatanın ve Taşıyanın Sorumluluğu
✅ Sigorta Sözleşmeleri (Deniz sigortası)
📘 Gemi Sicili ve Gemi Mülkiyeti
Bir geminin milliyetini belirlemek ve üzerinde tasarruf işlemleri yapabilmek için, geminin Türk Gemi Siciline tescil edilmesi gerekir.
Gemi siciline tescil ile birlikte geminin üzerinde mülkiyet, ipotek gibi ayni haklar tesis edilebilir.
Gemi sicilinde kayıtlı gemiler taşınmaz gibi işlem görür.
📘 Taşıma Sözleşmeleri
Deniz yoluyla yük veya yolcu taşıyan gemi işletmecileri, taşıma sözleşmeleri uyarınca taşımayı üstlenirler.
Taşıyan, taşınan yük veya yolcuya gelebilecek zararlardan belirli şartlarda sorumludur.
Yük taşıması için konşimento düzenlenir ve bu belge yük üzerinde hak iddia eden kişiye teslim edilir.
📘 Çatma, Kurtarma ve Yardım
Deniz kazalarında çatma (gemilerin birbirine çarpması), kurtarma (batmak üzere olan bir geminin kurtarılması) ve yardım (zor durumda olan gemilere yardım) konuları özel hükümlerle düzenlenmiştir.
Kurtarma ve yardım faaliyetleri sonucu kurtarıcıların ücret talep etme hakkı doğar.
📘 Deniz Sigortaları
Gemi, yük ve navlun gibi değerler deniz sigortası ile güvence altına alınabilir.
Deniz sigortası, taşıma sırasında ortaya çıkabilecek rizikolara karşı mali koruma sağlar.
Sigorta sözleşmesi taraflar arasında yazılı yapılmalı ve özel şartlar dikkatlice düzenlenmelidir.