Borçlar Hukuku
Borçlar Hukuku
Borçlar hukuku, kişiler arasındaki borç ilişkilerini düzenleyen, yükümlülüklerin doğması, yerine getirilmesi ve sona ermesi ile ilgili kuralları belirleyen bir hukuk dalıdır. Bu alan, özellikle sözleşmeler, alacak verecek ilişkileri, tazminat ve borçların ihlali durumlarında tarafların hak ve sorumluluklarını belirler. Borçlar hukuku, günlük hayatta sıkça karşılaşılan borç verme, ödeme, mal alım satımı gibi işlemleri düzenlerken, aynı zamanda taraflar arasındaki anlaşmazlıkların çözülmesini sağlayarak hukuki güvenliği temin eder. Hem bireysel hem de ticari ilişkilerde önemli bir rol oynar ve toplumda adil, düzenli bir ekonomik yaşamın sürdürülmesine katkı sağlar.
📘 Kira Hukuku Nedir?
Kira hukuku, bir taşınmazı veya taşınırı kullanım hakkının bedel karşılığında devredilmesi sürecini ve tarafların hak ile yükümlülüklerini düzenleyen hukuk dalıdır.
Türk Borçlar Kanunu’nun kira sözleşmesine ilişkin hükümleri (TBK m.299 ve devamı) bu alanı düzenler.
Konut ve çatılı işyeri kiraları için ise TBK’da ayrıca özel hükümler bulunmaktadır.
📘 Ev Sahibi Kiracıyı İstediği Zaman Çıkarabilir mi?
Hayır, ev sahibi kiracıyı istediği zaman tahliye edemez.
Kiracının tahliyesi yalnızca Türk Borçlar Kanunu’nda belirtilen nedenlerle ve yargı kararıyla mümkündür.
Başlıca tahliye sebepleri:
✅ Kira süresinin sonunda tahliye taahhüdü verilmiş olması
✅ Kiracının kira borcunu ödememesi
✅ Ev sahibinin konutu kendisinin veya yakınlarının ihtiyacı için kullanacak olması
✅ Kiracının konut veya işyerini sözleşmeye aykırı şekilde kullanması
Her koşulda yargı kararı gerekir; doğrudan tahliye mümkün değildir.
📘 Kira Artış Oranı Nasıl Hesaplanır?
✅ Konut ve çatılı işyeri kiralarında kira artış oranı, TÜFE 12 aylık ortalama değişim oranı ile sınırlıdır.
✅ Taraflar, sözleşmede farklı bir artış oranı belirlese bile, bu oran TÜFE ortalamasını geçemez. (TBK m.344)
Özetle:
-
Sözleşmede artış oranı belirlenmemişse: TÜFE 12 aylık ortalama esas alınır.
-
Sözleşmede kararlaştırılmışsa: Belirlenen oran geçerli olur, ancak yine TÜFE sınırı aşamaz.
📘 Kira Sözleşmesi Olmadan Kiracı Haklarını Kaybeder mi?
Hayır, kira sözleşmesi yazılı olmasa da kiracının hakları geçerlidir.
Türk Borçlar Kanunu’na göre kira sözleşmesi şekil şartına tabi değildir.
✅ Taraflar arasında sözlü bir kira ilişkisi varsa bu da geçerlidir.
✅ Kiracı yine TBK hükümlerinden doğan tüm haklarını kullanabilir (örneğin tahliye koruması, artış sınırlaması gibi).
Ancak ispat kolaylığı açısından yazılı sözleşme bulunması önerilir.
📘 İhtiyaç Nedeniyle Tahliye Nasıl Yapılır?
Ev sahibi, konutu kendisi, eşi, çocukları veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler için gerçekten kullanma ihtiyacı doğmuşsa, kira süresinin bitiminde tahliye davası açabilir. (TBK m.350)
✅ Dava, kira süresinin bitiminden itibaren 1 ay içinde açılmalıdır.
✅ Gerçek, samimi ve zorunlu ihtiyaç ispat edilmelidir.
✅ Tahliye kararı alınırsa, mahkeme kararıyla kiracı çıkarılır.