AİLE HUKUKU

Aile hukuku, aile içindeki bireylerin hak ve yükümlülüklerini düzenleyen bir hukuk dalıdır. Evlilik, boşanma, velayet, nafaka, mal paylaşımı gibi konuları kapsar. Bu hukuk, aile bireylerinin haklarını koruyarak, aile içindeki anlaşmazlıkların çözülmesine yardımcı olur ve kişilerin yaşamlarını güvence altına alır. Hem duygusal hem de hukuki açıdan önemli olan aile hukuku, bireylerin ve ailelerin haklarının korunmasında kritik rol oynar.

1. Aile Hukuku Nedir? Hangi Konuları Kapsar?

Aile, toplumun temel taşıdır. Bireyler arasındaki en özel ilişkileri düzenleyen hukuk dalı ise Aile Hukukudur. Türk Medeni Kanunu çerçevesinde düzenlenen aile hukuku; evlilik, boşanma, velayet, nafaka ve mal paylaşımı gibi konuları kapsar.

Aile Hukuku, yalnızca evlilik birliğinin kurulması ve sona erdirilmesi süreçlerini değil; aynı zamanda çocukların korunmasını, eşlerin birbirlerine ve çocuklarına karşı yükümlülüklerini, soybağı ilişkilerini ve vesayet gibi koruyucu kurumları da içine alır.

 2. Aile Hukukunun Başlıca Konuları

🔹 2.1. Evlilik Hukuku

Evlilik sözleşmesinin kurulması, evlilikte hak ve yükümlülükler, evliliğin sona ermesi gibi konuları kapsar.

• Evlilik için yaş şartı, resmi nikah zorunluluğu, evlilik engelleri gibi düzenlemeler içerir.

---

🔹 2.2. Boşanma Hukuku

Evliliğin mahkeme kararıyla sona erdirilmesi sürecidir.

•  Anlaşmalı boşanma (TMK 166/3)
•  Çekişmeli boşanma (zina, hayata kast, terk gibi sebepler – TMK 161-166)
  Boşanma ile birlikte nafaka, velayet ve mal paylaşımı da gündeme gelir.

---

🔹 2.3. Nafaka Davaları

Boşanma sürecinde veya sonrasında taraflardan birinin geçimini sağlamak amacıyla diğerinden talep ettiği maddi desteklerdir.

• Tedbir nafakası (boşanma davası sürecinde)
•  Yoksulluk nafakası (boşanma sonrası)
•  İştirak nafakası (çocuk için)
•  Yardım nafakası (yoksul hısımlar için)

---

🔹 2.4. Mal Rejimi ve Mal Paylaşımı

Evlilik süresince edinilen malların paylaşımı mal rejimi kurallarına tabidir.

•  Edinilmiş mallara katılma rejimi (TMK m. 218 vd. – yasal rejim)
•  Mal ayrılığı, mal ortaklığı gibi rejimler de mümkündür.
  Boşanmada malların paylaşımı mal rejimine göre yapılır.

---

🔹 2.5. Velayet ve Çocuk Hakları

Boşanma veya ayrılık sonrasında çocukların velayetinin kimde kalacağı mahkemece belirlenir.

•  Velayet hakkı kamu düzenine ilişkin olup, çocuğun üstün yararı gözetilerek karar verilir.
•  Kişisel ilişki kurulması ve çocukla görüş günleri düzenlenir.

---

🔹 2.6. Soybağı ve Babalık Davaları

Çocuk ile ebeveyn arasındaki hukuki bağın kurulmasına ilişkin davalardır.

•  Evlilik içinde doğan çocuklar için babalık karinesi geçerlidir.
•  Evlilik dışında doğan çocuklar için babalık davası açılabilir.

---

🔹 2.7. Evlat Edinme

Bir çocuğun biyolojik ebeveyn dışındaki kişiler tarafından mahkeme kararıyla evlat edinilmesidir.

•  Evlat edinme, çocuğun üstün yararı esas alınarak mahkemece onaylanır.
• Ayırt etme gücüne sahip çocukların rızası aranır (TMK m. 305 vd.)

---

🔹 2.8. Vesayet ve Kayyımlık

Vesayet, reşit olmayan veya kısıtlı bireylerin korunması amacıyla mahkemece atanan yasal temsilciliktir.

•  Akıl hastalığı, savurganlık, yaş küçüklüğü gibi sebeplerle vesayet altına alınabilir.
• Kayyım atanması, vesayet altında olmayan ama belirli işlerde temsil edilmesi gereken kişiler için geçerlidir.

---

🔹 2.9. Aile Konutu Şerhi

Aile bireylerinin yaşadığı ev, “aile konutu” statüsündedir.

•  Aile konutu şerhi tapuya işlenirse, evin satılması, kiraya verilmesi gibi işlemler eşin açık rızasına bağlı olur (TMK m.194).

---

💬 Aile Hukukunda Sıkça Sorulan Sorular

• Anlaşmalı boşanmak için hangi şartlar gerekir?

• Çocuğun velayeti hangi kriterlere göre belirlenir?

• Nafaka nasıl artırılır veya azaltılır?

• Mal paylaşımı boşanmadan önce yapılabilir mi?